Το αρχαίο θέατρο Ηφαιστίας Λήμνου, αποτελεί ένα από τα παλαιότερα θέατρα στην Ελλάδα, αφού χρονολογείται στο τέλος του 5ου ή τις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ.
Απoτελούσε ζωτικό κέντρο της αρχαίας πόλης Ηφαιστίας, η οποία ήταν μία από τις δύο πόλεις-κράτη της αρχαίας Λήμνου, που ήκμασε από τον 7ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ., αποτελώντας σημείο ανάπτυξης της αρχαίας ελληνικής θρησκευτικής ζωής του νησιού, υπό την προστασία του θεού Ήφαιστου.
Το θέατρο βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά της Λήμνου, στον κόλπο του Πουρνιά. Είναι από τα λίγα αρχαία θέατρα που βρίσκονται σχεδόν δίπλα στην θάλασσα, για αυτό και το τοπίο είναι μοναδικό, δίνοντας στον επισκέπτη την δυνατότητα να ατενίσει το πέλαγος και την πεδιάδα Καστροβούνι.
Η κατάσταση του θεάτρου είναι αρκετά καλή, καθώς αναστηλώθηκε πρόσφατα, ενώ οι ανασκαφές γύρω από το θέατρο, που βρίσκονται σε εξέλιξη, μαρτυρούν την ύπαρξη κι άλλων αρχαίων ευρημάτων.
Το θέατρο είναι λίθινης κατασκευής, με την ορχήστρα να αποτελεί το παλαιότερο κομμάτι του. Τα πρώτα καθίσματα των επισήμων είναι φτιαγμένα από πωρόλιθο των λατομείων της Ηφαιστίας, ενώ τα υπόλοιπα, από σχιστόλιθο και ασβεστόλιθο της περιοχής.
Το θέατρο πέρασε από διάφορες οικοδομικές φάσεις, με αρχικό σχεδιασμό ορθογώνιου σχήματος και ξύλινων καθισμάτων, συνολικού αριθμού δέκα σειρών. Πάνω σε αυτή την πρώιμη κατασκευή, χτίστηκε αργότερα το επιθέατρο, που έδωσε την σημερινή εικόνα του, ακολουθώντας την γενικότερη τάση αλλαγής που επέστησαν τα θέατρα από τον 3ο αιώνα π.Χ. και εξής.
